GRH "Sojusz"

Krzys MW

Osobiste wyposażenie sanitarne żołnierza.

Uwagi ogólne

W celu stworzenia możliwości udzielenia pierwszej pomocy porażonym, przede wszystkim w formie samopomocy i pomocy wzajemnej, każdy żołnierz otrzymuje środki osobistego wyposażenia sanitarnego w postaci opatrunku osobistego, indywidualnego pakietu radioochronnego (IPR) oraz indywidualnego pakietu przeciwchemicznego (IPP).
Wymienione środki osobistego wyposażenia sanitarnego żołnierz przechowuje w ściśle określonym miejscu swojego oporządzenia: opatrunek osobisty – w specjalnej kieszonce od strony wewnętrznej munduru polowego z prawej strony, pod pachą (w starszych wzorach mundurów polowych – pod prawą połą, od przodu), natomiast indywidualny pakiet radioochronny i indywidualny pakiet przeciwchemiczny – w specjalnej kieszeni torby maski przeciwgazowej.
Ponadto każdy żołnierz ma tabletki do odkażania wody w manierce: jodocid lub pantocyd. Przechowuje je w dowolnym miejscu i stosuje w razie konieczności wypicia wody pochodzącej ze źródła o niepewnym stanie sanitarno-epidemicznym.
Ustalenie jednakowego miejsca przechowywania przedmiotów osobistego wyposażenia sanitarnego żołnierza ma bardzo duże znaczenie, gdyż ułatwia odnalezienie tych środków, a tym samym przyśpiesza udzielenie pierwszej pomocy rannemu koledze. Najpierw bowiem używa się opatrunków i pakietu porażonego, a dopiero, gdy ich zabraknie, ratujący wykorzystuje również własne.

Opatrunek osobisty.

Jest on podstawowym środkiem opatrunkowym niezbędnym do opatrzenia jednej rany lub dwu ran znajdujących się w pobliżu. Zawiera on dwa kompresy (poduszeczki gazowe wypełnione watą), z których jeden jest umocowany na końcu bandaża, a drugi ruchomy – łatwo się przesuwa na bandażu, co pozwala na dowolne jego umieszczenie odpowiednio do miejsca drugiej rany (np. wlot i wylot).
Opatrunek osobisty jest wyjałowiony toteż w celu zachowania tej jałowości podczas nakładania na ranę wolno go dotykać tylko w miejscu oznaczonym kolorową nitką. Całość w postaci zwiniętej jest opakowana w papier pergaminowy z zainstalowaną nitką, którą pociąga się, by szybko wyjąć opatrunek. Opatrunek w opakowaniu pergaminowym wraz z agrafką jest opakowany w torebkę płócienną impregnowaną gumą lub torebkę plastykową, na której jest nacięcie ułatwiające rozdarcie torebki w celu wydobycia opatrunku. Impregnowane płótno można następnie wykorzystać jako uszczelnienie opatrunku rany klatki piersiowej w wypadku powstania odmy opłucnowej.

Indywidualny pakiet radioochronny.

Zawiera on specjalne środki zapobiegające skutkom działania na organizm ludzki przede wszystkim broni masowego rażenia:
- tabletki nr 1 – cystamin – 5 tabletek w czerwonej folii,
- tabletki nr 2 – jodek potasu – 5 tabletek w żółtej folii,
- tabletki nr 3 – aviomarin – 5 tabletek w białej folii,
- tabletki nr 4– fenactil – 10 tabletek w czarnej folii,
- tabletki nr 5 – elenium – 5 drażetek w zielonej folii,
- tabletki nr 6 – oxyterracyna – 4 drażetki w niebieskiej folii,
- toksatr – w strzykawce indywidualnej,
- pentidinum – w strzykawce indywidualnej.
Wszystkie tabletki i drażetki są opakowane w listkach z folii do wyciskania. Strzykawki indywidualne są przeznaczone do jednorazowego użytku.
Sposób użycia wszystkich środków IPR jest uwidoczniony na załączonej ulotce, jednakże żołnierze w czasie szkolenia sanitarnego powinni nauczyć się sprawnego posługiwania się strzykawkami oraz stosowania preparatów leczniczo-profilaktycznych.
Wszystkie środki IPR używa się w zasadzie na rozkaz dowódcy pododdziału, w szczególnych jednak sytuacjach o konieczności zastosowania określonych środków może decydować sam żołnierz.
PETYDYNA – jest silnym lekiem przeciwbólowym. Stosuje się ją przede wszystkim w razie porażenia wywołującego duży ból w celu przeciwdziałania rozwojowi wstrząsu urazowego. Używa się jej więc we wszystkich większych i bardziej rozległych porażeniach połączonych ze złamaniem kości, w oparzeniach, a także w porażeniach środkami trującymi wywołującymi duży ból, np. w porażeniach iperytem, sternitami itp. Zastosowanie petydyny w porażeniach środkami trującymi schodzi jednak na drugi plan, gdyż w pierwszej kolejności stosuje się określone środki przeciwchemiczne.
TOKSATR – jest to lek działający jako neutralizator środków trujących z grupy paralityczno-drgawkowych (fosforoorganicznych). Lek ten hamuje rozwój procesu chorobowego w zatruciu tymi środkami.
Sposób użycia strzykawki indywidualnej przedstawia się następująco: wyjąć potrzebną strzykawkę z pakietu, wcisnąć ochraniacz igły w kierunku pojemnika z lekiem, co powoduje przebicie membrany i umożliwia wydobywanie się leku przez igłę, zdjąć i odrzucić ochraniacz igły, energicznie wbić igłę strzykawki bezpośrednio w skórę, w górnej części uda, prostopadle do jej powierzchni głęboko domięśniowo. Wszystkie czynności przy użyciu strzykawki powinny być wykonywane szybko, sprawnie i z uwagą, aby cała jej zawartość została wstrzyknięta, gdyż wtedy tylko lek może działać skutecznie.
Strzykawki z toksatrem należy użyć jak najszybciej po zastosowaniu przez nieprzyjaciela środków paralityczno-drgawkowych, gdyż działają one błyskawicznie, natychmiast po przedostaniu się do organizmu ludzkiego. Utrzymanie przy życiu zatrutego zależy od czasu jaki upłynął od momentu napadu chemicznego do momentu wstrzyknięcia toksatru. Dlatego też każdy żołnierz musi znać dokładnie najważniejsze objawy zatrucia środkami trującymi tej grupy, a służba chemiczna powinna zawczasu ostrzegać o możliwości zastosowania ich na określone oddziały (pododdziały) wojska. Żołnierze muszą być doskonale wyszkoleni w szybkim i sprawnym nakładaniu maski przeciwgazowej i ubioru ochronnego oraz stosowaniu strzykawki indywidualnej z toksatrem, natomiast dowódcy pododdziałów powinni w odpowiednim czasie wydać rozkaz założenia środków ochronnych i wstrzyknięcia toksatru.
Strzykawkę z petydyną stosuje się podobnie, lecz bez takiego pośpiechu.
Tabletki nr 1 – cystamina – są lekiem, który zmniejsza wrażliwość komórek organizmu ludzkiego na działanie promieniowania jonizującego. W przewidywaniu napadu jądrowego, a także przed przekraczaniem terenu skażonego należy zażyć 2 tabletki. W razie dłuższego przebywania w terenie skażonym po upływie 6 godzin należy ponownie zażyć 2 tabletki.
Tabletki nr 2 – jodek potasu – są lekiem, który blokuje komórki tarczycy przed odkładaniem się w nich izotopów promieniotwórczych pierwiastków, wypadających z obłoku promieniotwórczego. Wymienione substancje promieniotwórcze mogą przedostać się do organizmu drogą pokarmową, oddechową lub przez ranę, a następnie wchłonięte do krwi wędrują wraz z nią po całym organizmie i mogą osadzać się w różnych narządach najczęściej w tarczycy. Jedną tabletkę nr 2 zażywa się zatem przed wkroczeniem do strefy skażonej substancjami promieniotwórczymi lub na sygnał „skażenie promieniotwórcze”. W razie dłuższego przebywania w strefie skażonej po 6 godzinach ponownie zażywa się 1 tabletkę leku.
Tabletki nr 3 – aviomarin i tabletki nr 4 – fenactil – są to leki przeciwwymiotne i uspokajające. Wymioty są częstym objawem chorobowym, występującym w różnorodnych porażeniach. Najczęściej jednak wymioty występują w chorobie popromiennej, należą bowiem do podstawowych objawów pierwszego okresu choroby – okresu odczynu bezpośredniego. Ponadto aviomarin jest lekiem przeciw tzw. Chorobie lokomocyjnej i stosowany jest przy przewozach wojsk drogą morską lub lotniczą oraz profilaktycznie przed rozpoczęciem transportu. W razie wystąpienia wymiotów lub nudności zażywa się jedną tabletkę nr 3 oraz dwie tabletki nr 4. Tabletki te zażywa się następnie e podanych wyżej liczbach w odstępach sześciogodzinnych. Przed rozpoczęciem przewozu drogą powietrzną lub drogą morską zażywa się jedną tabletkę nr 3.
Tabletki nr 5 – elenium – są lekiem uspokajającym. W razie wystąpienia objawów silnego pobudzenia i niepokoju należy zażyć 1 tabletkę. W razie potrzeby następne tabletki powinno się zażyć co 6 godzin.
Tabletki nr 6 – oxyterracyna – są lekiem uniemożliwiającym rozwój i rozmnażanie się drobnoustrojów chorobotwórczych w organizmie ludzkim. Należą do grupy leków zwanych antybiotykami. Mają szeroki zakres działania na różne rodzaje drobnoustrojów chorobotwórczych. Dlatego też w razie rany, oparzenia termicznego lub chemicznego, a także porażenia bronią biologiczną należy zażyć jednorazowo cztery tabletki. Jedynym wyjątkiem w jego stosowaniu, jak zresztą wszystkich leków doustnych, są rany jamy ustnej i gardła, uniemożliwiające połykanie. Lek nie musi być stosowany w różnorodnych uszkodzeniach zamkniętych jak np. zamknięte złamanie stłuczenia itp., choć w zamkniętych uszkodzeniach narządów wewnętrznych, jak np. rozerwanie płuc, jelit itp., należy go również stosować, ale wtedy, gdy porażony jest przytomny. W razie utraty przytomności żadnych leków doustnych nie stosuje się z powodu braku odruchu połykania. Podawane doustnie środki mogłyby spowodować zachłyśnięcie.
Wszystkie omówione środki IPR znajdują się w mankiecie z plastykowej folii, umieszczone w pudełku z masy plastycznej.

Indywidualny pakiet przeciwchemiczny.

Przeznaczony jest do ochrony organizmu ludzkiego przed działaniem broni chemicznej i zawiera:
- plastykowe naczynko mniejsze w pokrowcu z gazy zawierające krezolan sodowy;
- plastykowe naczynko większe w pokrowcu z gazy z płynem i znajdującą się w nim fiolką szklaną wypełnioną dwuchloraminą. Jest to roztwór do odkażania skażonych powierzchni, który przygotowuje się doraźnie przez zgniecenie fiolki szklanej i wymieszanie zawartości, wstrząsając 15-20 razy naczynkiem;
- tampony z gazy;
- dwie fiolki zawierające środek do wdychania.
Wymienione środki są umieszczone w pudełeczku z masy plastycznej.
Pakiet jest przeznaczony do użycia w razie skażenia skóry lub odzieży trwałymi środkami trującymi oraz w razie bólów nosa, gardła i klatki piersiowej w wyniku zastosowania środków trujących.
Kolejność czynności przy użyciu IPP jest następująca: w razie skażenia skóry środkami trującymi należy otworzyć pudełko (po uprzednim nałożeniu maski przeciwgazowej) i suchą gazą zdjąć ze skóry środek chemiczny, a następnie wyjąć z pakietu małe naczynko, przekuć je (nie zdejmując pokrowca) metalowym ostrzem umocowanym do wieczka pudełka, po czym płynem z pudełka zwilżyć gazę i wytrzeć skórę w miejscach skażonych. Po odkażeniu skóry zwilżyć płynem skażone powierzchnie odzieży i wycierać pokrowcem na naczynku. Czynność tę należy powtórzyć kilkakrotnie, aż do zupełnego wyczerpania zawartości naczynka. Następnie należy wyjąć większe naczynko i po przygotowaniu roztworu przekuć go, po czym płynem przecierać skażone miejsca uprzednio odkażone zawartością naczynka mniejszego. Po wykonaniu powyższych czynności należy suchą gazą zdjąć środek chemiczny z broni i przecierać ją w tych miejscach zużytymi nasączonymi kompresami z gazy w takiej samej kolejności.
W razie wystąpienia bólów nosa, gardła lub klatki piersiowej po zastosowaniu przez nieprzyjaciela środków trujących należy przełamać fiolkę i wąchać, wdychając zawartość, aż do zmniejszenia się bólu. W wypadku działania w masce przeciwgazowej przełamaną fiolkę wkłada się pod maskę.
Środki indywidualnego pakietu przeciwchemicznego stosuje się po napadzie chemicznym, w razie stwierdzenia skażeń skóry, odzieży lub uzbrojenia. Należy pamiętać, że odkażanie przeprowadza się zawsze w masce przeciwgazowej i w rękawicach starając się nie dotykać gołymi rękami plam chemicznych.

Tabletki do odkażania wody.

Jodocid (pantocyd) są to tabletki do odkażania indywidualnego wody. W konieczności korzystania z niepewnego pod względem bakteriologicznym źródła wody do manierki z wodą należy wrzucić 1 tabletkę jodocidu ( w razie wody mętnej 2 tabletki). Po 2 minutach należy kilka razy wstrząsnąć manierką i po 10 minutach woda nadaje się do picia. Jeżeli woda jest bardzo zimna, pełny czas dezynfekcji trwa 20 minut.
Wymienione wyżej osobiste wyposażenie sanitarne żołnierza pozwala na udzielenie pierwszej pomocy w porażeniach różnymi rodzajami broni. Uzupełnieniem zużytych środków opatrunkowych zajmuje się sanitariusz kompanii. W razie udzielania pierwszej pomocy w masowych stratach sanitarnych sanitariusz kompanii dostarcza dodatkowo niezbędnych środków opatrunkowych.

Jerzy Drapiewski
Pierwsza pomoc na polu walki. Podręcznik dla żołnierzy . MON 1978.

Słoń

Super materiał! Trzeba to koniecznie druknąć, zafoliować i wywieszać jak będziemy szpital pokazywać. Koniecznie!

horhe

Prozaiczne pytanie, a jak to było w warunkach polowych z "luksusem PRLu" czyli ściernym papierem toaletowym?

Słoń

Jak był to było dobrze, jak nie było to była rekonstrukcja sposobów ludowych.
Laughing

Oskar

W zastępstwie używano "Żołnierza Wolności" Very Happy

.

KosteK

Witam wszystkich serdecznie. Pozwolę się od razu przedstawić. Mateusz "KosteK". Jestem z GRH 6 PDPD i MO ze Śląska. Jestem na etapie kompletowania wyposażenia i umundurowania desantowca z lat 80tych.
Do wyposażenia desantowca chciałem dokupić opatrunek osobisty do wyposażenia chlebaka. Tylko nie potrafię trafić "modelu" rocznikowo pasującego w LWP z okolic lat 80tych. Posiada ktoś z Was może wiedzę, jaki to musi być opatrunek?
Na oku mam:
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]
mam z 1952 (w papierku) ale to nie ten :/
BTW serdecznie proszę o podrzucenie co standardowo było w zasobniku (chlebaku) desantowca. Narazie mam niezbędnik, dozymetr...
Z góry dzięki i pozdrawiam